Groźne zmiany legislacyjne dla podatników prowadzących działy specjalne produkcji rolnej

Organy podatkowe będą rozstrzygać na korzyść podatnika (?)
13 lipca 2015
Aport z agio uchwała NSA
23 lipca 2015

Groźne zmiany legislacyjne dla podatników prowadzących działy specjalne produkcji rolnej

Z dniem 1 stycznia 2016 r. wejdą w życie przepisy ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 699). Konsekwencją ww. nowelizacji, jak wynika także z komunikatu Ministerstwa Finansów z dnia 21 maja 2015 r., ma być pozbawienie części podatników prowadzących działy specjalne produkcji rolnej prawa do zastosowania norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej. Zgodnie z nowowprowadzonym art. 15 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako: „updof”) obowiązkiem ustalania przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach ogólnych określonych w art. 14 updof (dot. przychodów z działalności gospodarczej), mają być objęci podatnicy, którzy na podstawie przepisów o rachunkowości są zobowiązani do prowadzenia ksiąg rachunkowych, a zatem których przychody netto za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość 1.200.000 euro. Ustawodawca sprecyzował ponadto, że w przypadku gdy obowiązek prowadzenia ksiąg wynika z przepisów o rachunkowości, nie stosuje się wyrażonego w art. 15 ust. 1 updof obowiązku zawiadamiania właściwego naczelnika urzędu skarbowego o założeniu ksiąg rachunkowych.

Analizując brzmienie znowelizowanego art. 15 updof można odnieść wrażenie, że celem wprowadzonych przepisów było doprecyzowanie, a nie zmiana obecnie obowiązujących reguł opodatkowania przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej. W praktyce jednak rzeczona nowelizacja nie tylko nie usuwa ewentualnych wątpliwości w ww. zakresie, lecz wręcz narusza dotychczasowy prawny status quo w odniesieniu do pewności interpretacji przepisów podatkowych, który w praktyce został ustanowiony uchwałą 7 osobowego składu NSA z dnia 17 stycznia 2011 r. (II FPS 2/10).

Znowelizowane przepisy mogą bowiem oznaczać powrót do tych samych wątpliwości i kontrowersji w zakresie wykładni prawa, w związku z którymi NSA zdecydował się rozstrzygnąć dane zagadnienie prawne w powiększonym składzie. Dokonując wykładni art. 24a ust. 2 pkt 2 i ust. 4 sąd stwierdził, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi samodzielną i swoistą, a zatem niezależną od przepisów o rachunkowości, podstawę prawną obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych przez podatników podatku dochodowego od osób fizycznych, która odsyła przy tym do ustawy o rachunkowości tylko w zakresie określenia kwotowej wielkości przychodów, limitującej możliwość powstania omawianego obowiązku. W ocenie NSA, dopóki podatnik prowadzący działalność w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej nie zgłosi zamiaru prowadzenia ksiąg rachunkowych, dopóty powinien określać przychód na podstawie norm ryczałtowo-szacunkowych, przewidzianych w art. 24 ust. 4-4e updof także wtedy, gdy przychód przekroczy limit 1.200.000 euro z art. 24a ust. 4 updof i art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości.

Podejmując się modyfikacji reguł opodatkowania przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej ustawodawca z jednej strony utrzymał w mocy przepisy, których wykładni dokonał poszerzony skład NSA w uchwale II FPS 2/10, a z drugiej wprowadził nowe przepisy, których zastosowanie w praktyce przez organy podatkowe może prowadzić do rozstrzygnięć sprzecznych z tezami ww. uchwały. Niejasność przepisów oraz wynikające z nich wątpliwości w zakresie sposobu ustalania przychodu przez podatników prowadzących działy specjalne produkcji rolnej kreuje istotne ryzyko sporów z organami podatkowymi, które w przypadku ziszczenia się prowadzi z reguły do szacowania podstawy opodatkowania u takich podatników.

O autorze:

Piotr Dąbrowski
p.dabrowski@sadkowskiiwspolnicy.pl
Dział Międzynarodowego Planowania Podatkowego
Sadkowski i Wspólnicy

Uważasz, że artykuł jest interesujący? Udostępnij go: