Dnia 20 lipca 2015 NSA w składzie 7 sędziów podjął uchwałę (II FSK 1772/13) zgodnie z którą organy podatkowe nie są uprawnione do weryfikacji wartości nominalnej udziałów lub akcji gdy odbiega ona od wartości rynkowej wkładu. Wydana uchwała oznacza, że przychodem będzie tylko wartość nominalna akcji/udziałów wydawanych za wkład niepieniężny wnoszonych do spółek podlegających podatkowi dochodowemu od osób prawnych. Natomiast ta część wartości rynkowej przedmiotu wkładu, która zostanie ujęta na kapitale zapasowym (agio) jest neutralna podatkowo.

W sytuacji zatem wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej lub spółki komandytowo-akcyjnej w zamian za akcje/udziały tej spółki, wartość nominalna udziałów/akcji, które otrzymuje podmiot wnoszący aport może być niższa od wartości rynkowej wniesionego aportu (tzw. aport z agio). W takim przypadku powstaje nadwyżka, która podlega przekazaniu na kapitał zapasowy spółki, do której wniesiono aport, nadwyżka wkładu przekazana na kapitał zapasowy nie wpłynie jednakże na opodatkowanie aportu. Przy wniesieniu zatem do spółki kapitałowej wkładu niepieniężnego w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego część podstawą opodatkowania jest wartość nominalna obejmowanych akcji/udziałów, a nie ich wartość rynkowa.

Należy jednak zaznaczyć, iż planując wniesienie wkładu do spółki będącej podatnikiem podatku dochodowego, gdzie wartość aportu jest wyższa niż wartość nominalna objętych udziałów/akcji koszt podatkowy przy sprzedaży akcji/udziałów objętych za ten wkład będzie ograniczony do wartości nominalnej objętych akcji/udziałów. Ograniczenie odnosić się będzie także do wartości podatkowych odpisów amortyzacyjnych od tej części wartości wkładu, który nie został przekazany na utworzenie lub podwyższenie kapitału zakładowego spółki.

Należy również wskazać, iż w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania w podatku od towarów i usług ukształtowała się obecnie jednolita linia orzecznicza, zgodnie z którą podstawą opodatkowania VAT powinna być kwota należna, pomniejszona o VAT, przy czym za kwotę należną należy tu uznać wartość nominalną udziałów/akcji wydanych za aport.

Zarówno uchwała NSA dotycząca braku możliwości doszacowania przez organ podatkowy przychodu w przypadku gdy wartość nominalna objętych udziałów/akcji odbiega od wartości rynkowej przedmiotu wkładu jak i przyjęta linia orzecznicza w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania w podatku VAT w wysokości wartości nominalnej udziałów/akcji daje podatnikowi możliwość do wyposażania spółki do której wnoszony jest aport w majątek bez znacznych obciążeń podatkowych.

Sąd w wydanej uchwale odniósł się co prawda do stanu prawnego z lipca 2012 r. ale stan prawny w analizowanym zakresie od 2012 roku nie uległ istotnym zmianom, zatem powinna ona znaleźć zastosowanie także we wszystkich innych sprawach dotyczących wniesienia aportem wkładu niepieniężnego, które będą rozstrzygane po 2012r. Jednakże ostatecznie można będzie to potwierdzić po analizie pisemnego uzasadnienia uchwały.

Anna Kuleszyńska
a.kuleszynska@sadkowskiiwspolnicy.pl
Dział Prawa Podatkowego
Sadkowski i Wspólnicy