Likwidacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością to proces, który ma zmierzać do zakończenia prowadzenia przez nią działalności, spłaty jej zobowiązań, ściągnięcia wierzytelności a także do podziału ewentualnego majątku spółki, który pozostanie po zakończeniu likwidacji pomiędzy jej wspólników. Wspólnicy decydując się na rozpoczęcie likwidacji, która może trwać nawet kilka lat, nie zdają sobie często jednak sprawy, że otwarcie tego procesu (do czasu jego zakończenia) skutkuje między innymi brakiem możliwości podziału i wypłaty zysku pomiędzy wspólników.

Zgodnie z artykułem 275 § 2 kodeksu spółek handlowych (dalej jako „KSH”) w okresie likwidacji spółki nie można, nawet częściowo, wypłacać wspólnikom zysków ani dokonywać podziału majątku spółki przed spłaceniem wszystkich zobowiązań. Zakaz wypłaty zysków ma charakter obligatoryjny i nie może on zostać przykładowo uchylony przez uchwałę wspólników. Podkreślenia wymaga, iż zakaz wypłaty zysku obejmuje nie tylko zyski osiągnięte w trakcie postępowania likwidacyjnego, ale także zysk wypracowany przed otwarciem likwidacji. Co więcej nawet jeśli przed otwarciem likwidacji podjęta zostanie uchwała o podziale zysku i wypłacie dywidendy a do dnia podjęcia uchwały o otwarciu likwidacji środki te nie zostaną wypłacone wspólnikom, również zostają one objęte reżimem wskazanego przepisu. Stanowisko takie zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 18 czerwca 2015 roku wydanej w sprawie III CZP 31/15, wskazując iż: „w okresie likwidacji spółki z o.o., do czasu spłaty jej zobowiązań, nie jest dopuszczalne dokonywanie wypłat dywidendy, także wtedy, gdy uchwała o podziale zysku została podjęta przed otwarciem likwidacji”.

Jeśli więc wspólnicy chcą dokonać wypłaty zysku a jednocześnie planują z jakichś względów likwidację spółki, powinni przed podjęciem uchwały o otwarciu likwidacji spółki, faktycznie dokonać wypłaty dywidendy (pamiętając o ograniczeniach wynikających z art. 189 § 2 KSH, który zakazuje zarządowi spółki dokonywać wypłat na rzecz wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, które uszczuplają majątek potrzebny na pełne pokrycie jej kapitału zakładowego). Po jej otwarciu bowiem, do czasu zakończenia tego procesu, możliwość taka zostanie wyłączona.

Paulina Pchła
p.pchla@sadkowskiiwspolnicy.pl
Dział Prawa Handlowego i Obrotu Międzynarodowego
Sadkowski i Wspólnicy