Trybunał Konstytucyjny dnia 18 kwietnia 2018r. w sprawie o sygnaturze akt K52/16 wydał orzeczenie (dostępne tutaj) w sprawie stosowania skargi pauliańskiej do ochrony należności publicznoprawnych.

Skarga pauliańska to instytucja prawa cywilnego, która najprościej tłumacząc przyznaje prawo wierzycielowi do zakwestionowania transakcji dokonanej przez dłużnika, z pokrzywdzeniem wierzyciela. Np. Jeśli dłużnik sprzedaje dom, wierzyciel ma prawo wystąpić z powództwem o uznanie transakcji za bezskuteczną. Sąd w takim przypadku może orzec, że to co zostało sprzedane, może zostać odebrane nabywcy na poczet długu.

Kontrowersje budziła możliwość stosowania przez organy państwowe instytucji skargi pauliańskiej. Jednakże, w cytowanym orzeczeniu Trybunał uznał, że stosowanie w drodze analogii instytucji skargi pauliańskiej do ochrony należności publicznoprawnych nie narusza konstytucyjnej zasady określoności przepisów. Trybunał uznał, że zasada ograniczonej (ostrożnej) analogii w prawie podatkowym, nie zostaje naruszona w sytuacji stosowania skargi pauliańskiej do ochrony należności publicznoprawnych, ponieważ instytucja ta nie tworzy nowych prawnopodatkowych stanów faktycznych podlegających opodatkowaniu. Z instytucji tej nie można wywieźć żadnego nowego obowiązku podatkowego dłużnika. Ma ona jedynie na celu zabezpieczenie efektywnego wyegzekwowania już istniejącego zobowiązania publicznoprawnego, a także zapobieżenie czynnościom fraudacyjnym, podejmowanym w celu uniknięcia obowiązku daninowego.

Co to znaczy dla nabywców nieruchomości?
Jeśli osoba mająca zaległe zobowiązania podatkowe zawarła umowę darowizny/sprzedaży z osobą trzecią, fiskus może wystąpić w takiej sytuacji do sądu z powództwem o uznanie powyższej transakcji za nieskuteczną. Jeśli sąd przychyli się do powództwa, to osoba trzecia (obdarowany lub nabywca) może utracić przedmiot transakcji.

Każdy kupujący/obdarowany od tej pory musi uwzględniać powyższe ryzyko!

Jak się bronić?
Zalecamy przeprowadzenie podatkowego due diligence do transakcji obarczonych ryzykiem, wystąpienia przez organy państwowe ze skargą pauliańską. Ponadto, Kancelaria Sadkowski i Wspólnicy oferuje skuteczne wsparcie w sprawach cywilnych w postaci obrony przed skargą pauliańską.