Podatek od przeniesienia biznesu za granicę. Exit tax.

Prosta Spółka Akcyjna – nowy, innowacyjny typ spółki
6 czerwca 2018
Pracownicze Plany Kapitałowe najbardziej popularnym benefitem oferowanym pracownikom?
11 czerwca 2018

Podatek od przeniesienia biznesu za granicę. Exit tax.

Exit tax już wkrótce w Polsce

Ministerstwo Finansów pracuje nad wprowadzeniem w Polsce tzw. exit tax, czyli „podatku od wyjścia”. Powyższe jest konsekwencją implementacji dyrektywy Rady (UE) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. o przeciwdziałaniu praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego, tzw. Dyrektywy ATAD. Polska na jej pełne wdrożenie do krajowego porządku prawnego ma czas do końca 2019 roku, jednak resort finansów planuje wprowadzić stosowne zmiany do ustawy o CIT od początku 2019 roku. Część przepisów Dyrektywy ATAD, została już implementowana do ustawy o PIT, CIT i zryczałtowanym podatku dochodowym i obowiązuje w naszym kraju od 1 stycznia 2018 roku.

Dyrektywa ATAD w skrócie

Przypomnijmy, że Dyrektywa ATAD ma na celu uszczelnienie krajowych systemów podatkowych państw członkowskich UE w zakresie opodatkowania przedsiębiorstw. Wprowadzenie skutecznych mechanizmów krajowych opartych na regulacji ramowej, w zamyśle twórców Dyrektywy, ma przełożyć się na ujednolicenie systemu podatkowego UE w zakresie przeciwdziałania praktykom unikania opodatkowania oraz przyczynić się do poprawy funkcjonowania rynku wewnętrznego. Bezpośrednim ratio regulacji jest zapewnienie płatności podatku dochodowego w miejscu w którym zyski przedsiębiorstwa są faktycznie generowane, a w konsekwencji
– ograniczenie możliwości „przenoszenia zysków” w celach optymalizacyjnych. Dyrektywa ATAD wprowadza dodatkowe mechanizmy przeciwdziałające unikaniu opodatkowania, polegające na: ograniczeniu możliwości odliczania odsetek przy zewnętrznym finansowaniu działalności przedsiębiorstw, wprowadzeniu ogólnej zasady przeciw unikaniu opodatkowania, reguł dotyczących opodatkowania dochodów kontrolowanych spółek zagranicznych (CFC) w kraju spółki dominującej oraz opodatkowania tzw. struktur hybrydowych w sytuacji rozbieżności w ich kwalifikacji dla celów podatkowych i wreszcie – wprowadzeniu podatku od niezrealizowanych zysków kapitałowych (exit tax).

Czym jest exit tax?

Exit tax opodatkowywać będzie zyski kapitałowe przedsiębiorstw, trwale przenoszących aktywa, siedzibę, stały zakład lub rezydencję podatkową za granicę (do innego państwa członkowskiego UE lub państwa trzeciego). Przedmiotem opodatkowania będą przy tym wyłącznie zyski kapitałowe niezrealizowane w  państwie wyjścia, czyli fikcyjny zysk wyliczony w oparciu o kryterium dochodowości przenoszonego za granicę majątku. Ustawodawca będzie chciał w ten sposób ograniczyć korzyści płynące dla przedsiębiorców z przeniesienia swoich aktywów lub rezydencji podatkowej do państw oferujących niższe stawki podatkowe lub w których efektywna stawka podatkowa – po zastosowaniu przewidzianych w danej jurysdykcji ulg i zwolnień – jest niższa.

Opisywany zysk kapitałowy, zgodnie z postanowieniami Dyrektywy ATAD, ma być rozumiany jako różnica pomiędzy rynkową wartością przenoszonych za granicę aktywów, a ich wartością dla celów podatkowych, tj. po dokonaniu stosownych odliczeń. Wspomniana wartość rynkowa, szacowana będzie na dzień zmiany jurysdykcji, wyrażając się w kwocie za jaką określony składnik aktywów mógłby być wymieniony w danym czasie w drodze dobrowolnej transakcji niepowiązanych ze sobą podmiotów.

Powstanie obowiązku podatkowego

Podatnik podlegać będzie exit tax w następujących sytuacjach:

  1. przy przeniesieniu aktywów z siedziby głównej do stałego zakładu w innym państwie członkowskim UE lub państwie trzecim;
  2. przy przeniesieniu aktywów ze stałego zakładu w państwie członkowskim do siedziby głównej lub innego stałego zakładu w innym państwie członkowskim UE lub państwie trzecim;
  3. przy przeniesieniu rezydencji podatkowej do innego państwa członkowskiego UE lub państwa trzeciego;
  4. przy przeniesieniu działalności gospodarczej prowadzonej przez jego stały zakład z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego lub do państwa trzeciego.

Wyłączenia

Dyrektywa zastrzega jednak w swojej preambule, że opodatkowanie nie dotyczy przeniesienia aktywów pomiędzy podmiotami powiązanymi, np. między spółką dominującą, a zależną, co również uwzględnić powinien ustawodawca krajowy.

Przepisy o exit tax nie mają także zastosowania w przypadku transferu aktywów w związku z finansowaniem przy użyciu papierów wartościowych, aktywów przekazywanych jako zabezpieczenie lub przenoszonych w celu spełnienia ostrożnościowych wymogów kapitałowych, ani aktywów przekazywanych na potrzeby zarządzania płynnością. Warunkiem powyższego wyłączenia będzie jednak powrotne przeniesienie aktywów do państwa rezydencji podmiotu przenoszącego w terminie 12 miesięcy.

Odroczenie płatności podatku

Ponadto, dyrektywa przewiduje możliwość odroczenia płatności podatku, w drodze rozłożenia jej na raty na okres co najmniej 5 lat, o ile opisywane transakcje następują wyłącznie w obrębie państw członkowskich UE i państw trzecich, będących stroną Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG). Za odroczenie płatności państwa członkowskie mogą pobierać odsetki w oparciu o wewnętrzne regulacje, a także uzależnić możliwość odroczenia od przedstawienia stosownej gwarancji.

 

Należy zwrócić także uwagę na możliwość wygaśnięcia pozwolenia na odroczenie płatności podatku
i połączony z nim obowiązek natychmiastowej zapłaty należności podatkowej w przypadku:

  1. zbycia przeniesionych uprzednio aktywów lub działalności gospodarczej prowadzonej przez zakład;
  2. transferu uprzednio przeniesionych aktywów, rezydencji podatkowej podatnika lub działalności gospodarczej prowadzonej przez stały zakład poza obszar państw należących do Porozumienia EOG,
  3. upadłości lub likwidacji podatnika;
  4. niewypełniania przez podatnika obowiązków związanych z płatnością rat, gdy okres zaległości przekracza 12 miesięcy.

Śpiesz się!

Wprowadzenie exit tax w Polsce w znacznym stopniu ograniczy możliwość optymalizacji podatkowej opartej na zmianie jurysdykcji. Przedsiębiorcy, którzy zamierzają dokonać przeniesienia aktywów lub rezydencji do jurysdykcji oferującej korzystniejszy system podatkowy, powinni liczyć się z rychłym pojawieniem nowych przepisów. Wobec braku projektu ustawy nowelizującej, nie sposób na tę chwilę opisać szczegółowych rozwiązań legislacyjnych dotyczących podatku od wyjścia, na które zdecyduje się polski ustawodawca. Należy mieć jednak na względzie fakt, że regulacja unijna ma jedynie charakter ramowy i określa swoiste minimum regulacyjne dla rozwiązań krajowych. Optymalizacja podatkowa oparta na elemencie transgranicznym, w kontekście obecnej polityki Rady UE i OECD, będzie coraz trudniejsza. Exit tax jest bowiem tylko jedną z wielu metod przeciwdziałania unikaniu opodatkowania, które albo już zostały wprowadzone do krajowych regulacji, albo zostaną wprowadzone
w niedalekiej przyszłości.

Rafał Małolepszy
Aplikant adwokacki | Trainee advocate
Dział Prawa Handlowego i Obrotu Międzynarodowego | Commercial Law and International Trade Department
Sadkowski i Wspólnicy

 

Źródła:
Dyrektywa Rady (UE) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. ustanawiająca przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego (https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32016L1164)

Uważasz, że artykuł jest interesujący? Udostępnij go: