Najważniejsze skutki nowej ustawy AML

W dniu 13 lipca 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2019 r. poz. 1115 ze zm.) (dalej: „Ustawa AML”).

Ustawa AML ma na celu dostosowanie polskich przepisów do wymogów wynikających z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r. (AMLD IV). Ustawa wprowadza liczne nowe rozwiązania w stosunku do przepisów dotychczasowych. Poniżej prezentujemy wybrane z nich.

Rozszerzenie katalogu instytucji obowiązanych

Zakresem instytucji obowiązanych objęto podmioty prowadzące działalności gospodarczą w zakresie obrotu walutami wirtualnymi, przedsiębiorców, niebędących innymi instytucjami obowiązanymi, świadczących usługi na rzecz spółek i trustów (m. in. biuro wirtualne, shelf companies, corporate management) oraz przedsiębiorców prowadzących działalność polegającą na udostępnianiu skrytek sejfowych,. Po raz pierwszy w polskim porządku prawnym wprowadzono definicję waluty wirtualnej oraz trustu.

Przez instytucje obowiązane rozumie się m. in. :

  • podmioty prowadzące działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług w zakresie:
    1. a) wymiany pomiędzy walutami wirtualnymi i środkami płatniczymi,
    2. b) wymiany pomiędzy walutami wirtualnymi,
    3. c) pośrednictwa w wymianie, o której mowa w pkt a) i b)
    4. d) prowadzenia rachunków walut wirtualnych;
  • przedsiębiorców w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 646, ze zm.), niebędący innymi instytucjami obowiązanymi, świadczących usługi polegające na:
    1. a) tworzeniu osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej,
    2. b) pełnieniu funkcji członka zarządu lub umożliwianiu innej osobie pełnienia tej funkcji lub podobnej funkcji w osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej,
    3. c) zapewnianiu siedziby, adresu prowadzenia działalności lub adresu korespondencyjnego oraz innych pokrewnych usług osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej,
    4. d) działaniu lub umożliwieniu innej osobie działania jako powiernik trustu, który powstał w drodze czynności prawnej,
    5. e) działaniu lub umożliwieniu innej osobie działania jako osoba wykonująca prawa z akcji lub udziałów na rzecz podmiotu innego niż spółka notowana na rynku regulowanym podlegającym wymogom dotyczącym ujawniania informacji zgodnie z prawem Unii Europejskiej lub podlegająca równoważnym standardom międzynarodowym;
  • przedsiębiorców w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców w zakresie, w jakim prowadzą działalność polegającą na udostępnianiu skrytek sejfowych, oraz oddziały przedsiębiorców zagranicznych prowadzące taką działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.]
Utworzenie Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych

Z dniem 13 października 2019 r. utworzono Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych.

  Obowiązek zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych obejmuje obecnie:
  • spółki jawne;
  • spółki komandytowe;
  • spółki komandytowo-akcyjne;
  • spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
  • spółki akcyjne, z wyjątkiem spółek publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 623).
 

W przypadku nowo zakładanych spółek zgłoszenie informacji o beneficjentach rzeczywistych powinien zostać dokonane w ciągu 7 dni od dnia rejestracji spółki. Spółki istniejące w dniu wejścia w życie przepisów o Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych zobowiązane są do dokonania zgłoszenia do dnia 13 kwietnia 2020 r.

Dostęp do rejestru będzie jawny i bezpłatny. Dane beneficjentów są przetwarzane w CRBR bez wiedzy osób, których dotyczą.

Obniżenie progu raportowania transakcji gotówkowych do 10 tys. EUR
Próg raportowania w przypadku przedsiębiorców przyjmujących lub dokonujących płatności za towary w gotówce obniżono z dotychczasowych 15 tysięcy EUR do 10 tys. EUR.
Podwyższenie kar za naruszenie obowiązków z Ustawy AML
W stosunku do przepisów uchylonych przez Ustawę AML istotnie podwyższono kary za naruszenie obowiązków z Ustawy AML (w przypadku osób fizycznych jest to maksymalnie 20 868 500 zł, a w przypadku osób prawnych do wysokości równowartości kwoty 5 000 000 euro albo do wysokości 10% obrotu wykazanego w ostatnim zatwierdzonym sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy). Wprowadzono nowe rodzaje kar administracyjnych, m. in. publikację informacji o naruszeniu przez instytucję obowiązaną.
Grupowa procedura AML
Instytucje obowiązane działające w ramach grupy kapitałowej obowiązane są wprowadzić grupową procedurę AML, która określa zasady wymiany i ochrony informacji przekazywanych na potrzeby wykonywania obowiązków z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu pomiędzy poszczególnymi podmiotami wchodzącymi w skład grupy.
Whistleblowing AML i AML Compliance Officer

Dodatkowo instytucje obowiązane mają obowiązek opracować i wdrożyć procedurę anonimowego zgłaszania rzeczywistych lub potencjalnych naruszeń przepisów z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu przez pracowników lub inne osoby wykonujące czynności na rzecz instytucji obowiązanej. Konieczne jest wdrożenie w instytucji przynajmniej jednego kanału przekazywania zgłoszeń w sposób anonimowy.

Nowym wymogiem jest również obowiązek wyznaczenia pracownika zajmującego kierownicze stanowisko odpowiedzialnego za zapewnienie zgodności działalności instytucji obowiązanej oraz jej pracowników i innych osób wykonujących czynności na rzecz tej instytucji z przepisami o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (AML Compliance Officer). Osoba ta odpowiedzialna jest również za przekazywanie raportów do GIIF.

To tylko niektóre z nowych wymogów. Nasza Kancelaria dysponuje zespołem specjalistów gotowych zapewnić Państwu kompleksowe wsparcie we wdrożeniu i stosowaniu nowych rozwiązań wynikających z Ustawy AML, w tym zwłaszcza w odpowiednich zmianach procedur i procesów w obszarze przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu.