Ministerstwo Finansów  przedstawiło już założenia projektu z dnia 6 czerwca 2022 r. ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz niektórych innych ustaw, stanowiącego efekt rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w sprawach ustanowienia obowiązków w zakresie należytej staranności w łańcuchu dostaw unijnych importerów niektórych metali pochodzących z tzw. obszarów wysokiego ryzyka oraz kontroli środków pieniężnych wwożonych do Unii lub wywożonych z Unii. Poniżej prezentujemy najważniejsze z proponowanych zmian.

Nowe uprawnienia

Zgodnie z nowymi uprawnieniami, do zadań Krajowej Administracji Skarbowej należeć będzie przeprowadzanie:

• tzw. kontroli ex post
• kontroli środków pieniężnych wwożonych do Unii Europejskiej lub z niej wywożonych.

W obu przypadkach instytucje te zostały szczegółowo uregulowane w rozporządzeniach unijnych, a polska ustawa o VAT będzie się do nich bezpośrednio odwoływać.

Kontrole ex post

Kontrole ex post obejmują w szczególności badanie wypełniania przez unijnego importera obowiązków dotyczących dochowania należytej staranności w łańcuchu dostaw, w tym w zakresie systemu zarządzania, zarządzania ryzykiem oraz audytów przeprowadzanych przez niezależny podmiot.

Kontrole środków pieniężnych wwożonych do UE lub z niej wywożonych

Możliwość przeprowadzania kontroli środków pieniężnych wwożonych do UE lub z niej wywożonych wynika z kolei z obowiązku ujawniania środków pieniężnych w transporcie. Osoba przewożąca środki pieniężne w wysokości co najmniej 10.000 euro musi złożyć deklarację tych środków pieniężnych właściwym organom państwa członkowskiego, przez które wjeżdża do Unii lub z niej wyjeżdża, oraz udostępnić je tym organom do kontroli. Na mocy przepisów unijnych, organy uprawnione przez państwa członkowskie do przeprowadzania kontroli wyposażono w prawo do rewidowania osób fizycznych, ich bagażu oraz ich środków transportu.

Nowe obowiązki dostawców usług płatniczych

Kolejna projektowana przez Ministra Finansów ustawa, również mająca na celu wykonywanie prawa UE, nakłada na dostawców usług płatniczych (m.in. banki krajowe, oddziały banków zagranicznych, instytucje kredytowe, instytucje pieniądza elektronicznego) następujące obowiązki:

1. prowadzenia kwartalnej ewidencji płatności i odbiorców płatności w odniesieniu do świadczonych usług płatniczych;

2. przechowywania ewidencji przez okres 3 lat od zakończenia roku podatkowego, w którym nastąpiła płatność;

3. udostępniania Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej ewidencji za pomocą standardowego formularza elektronicznego w formacie XML – w terminie do końca miesiąca następującego po upływie kwartału, którego dotyczą informacje.

Warunki, których spełnienie nakłada obowiązek prowadzenia ewidencji

Obowiązek prowadzenia ewidencji będzie miał zastosowanie po kumulatywnym spełnieniu następujących warunków:

• środki pieniężne będą przekazywane od płatnika zlokalizowanego w państwie członkowskim (zazwyczaj nabywcy towarów/usług) do odbiorcy płatności zlokalizowanego w innym państwie członkowskim bądź poza UE (zazwyczaj sprzedawcy towarów/usług)
• dostawca usług płatniczych zrealizuje w ciągu kwartału kalendarzowego więcej niż 25 płatności transgranicznych na rzecz tego samego odbiorcy.

Cel ewidencji

Nowe obowiązki w zakresie prowadzenia ewidencji przez dostawców usług płatniczych mają na celu umożliwienie organom podatkowym gromadzenie danych, dotyczących płatności związanych z VAT. Zgromadzone dane będą przesyłane drogą elektroniczną do CESOP, czyli centralnego elektronicznego systemu informacji o płatnościach, zarządzanego na poziomie Unii Europejskiej przez Komisję Europejską.

W ten sposób Krajowa Administracja Skarbowa otrzyma nowe uprawnienia w zakresie kontrolowania podatników i dostępu do danych na ich temat.