Na początku 2022 r. Ministerstwo Finansów zapowiedziało wprowadzenie zmian w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685, z późn. zm.), dalej: „ustawa o VAT”. Zamierzenia udoskonaleń na gruncie podatku VAT zostały przedstawione w ramach pakietu SLIM VAT 3. Poniżej zaprezentowano najważniejsze z nich.

Próg sprzedaży dla małego podatnika VAT

Jak jest

Małym podatnikiem VAT jest podatnik, u którego wartość sprzedaży brutto nie przekroczyła 1.200.000 euro.

Jak ma być

Próg sprzedaży ma zostać podwyższony do 2 mln euro.

Środki z rachunku VAT

Jak jest

Cele, na jakie mogą być wydatkowane środki zdeponowane na rachunku VAT to m.in. opłacanie zobowiązań wobec urzędu skarbowego z tytułu podatku VAT, w tym importu towarów, dodatkowego zobowiązania podatkowego w tym podatku, a także odsetek za zwłokę, podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) oraz zaliczek na ten podatek, w tym również odsetek za zwłokę w ich zapłacie, podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), czy też zaliczek na ten podatek oraz odsetek za zwłokę w ich zapłacie.

Jak ma być

Możliwości regulowania z rachunku VAT należności zostanie rozszerzona na podatek od wydobycia niektórych kopalin, podatek od sprzedaży detalicznej, opłaty od środków spożywczych, zryczałtowany podatek od wartości sprzedanej produkcji, podatek tonażowy oraz tzw. podatek od małpek.

Wewnątrzwspólnotowe Nabycie Towarów

Jak jest

Aktualnie podmiot dokonujący WNT powinien otrzymać fakturę w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabytych towarów. Rozpoznanie WNT bez faktury wiąże się z koniecznością dokonania korekty, jeśli podatnik nie otrzyma jej na czas.

Jak ma być

Projektuje się rezygnację z wymogu posiadania faktury dla odliczenia podatku naliczonego z tytułu WNT. Po zmianach jedyną przesłanką do odliczenia VAT w przypadku WNT miałoby być wykazanie podatku należnego z tytułu WNT (wyłącznie warunek przewidziany w art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b ustawy o VAT).

Wewnątrzwspólnotowa Dostawa Towarów

Jak jest

Zastosowanie stawki VAT 0% przy WDT jest możliwe po zgromadzeniu odpowiednich dowodów potwierdzających, że towary zostały przewiezione z Polski do innego państwa Unii Europejskiej. Może dojść zatem do sytuacji, że podatnik wykaże WDT ze stawką 0% dopiero w rozliczeniu za okres, w którym miała miejsce dostawa.

Jak ma być

Proponowane jest, by podatnik po otrzymaniu stosownych dokumentów miał prawo do wykazania WDT w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Kurs przeliczeniowy przy fakturach korygujących

Jak jest

W obecnym stanie prawnym na gruncie podatku VAT brak regulacji kursu w przypadku dokonywania korekt in minus oraz in plus. Podatnicy muszą bazować na praktyce interpretacyjnej organów podatkowych.

Jak ma być

Podatnicy będą mogli zastosować przepisy regulujące kwestię właściwego kursu przeliczeniowego, bowiem zostaną umieszczone w ustawie o VAT. Zaproponowano, aby przy korekcie in minus zawsze używać kursu pierwotnego, czyli zastosowanego na fakturze, którą korygujemy. W przypadku korekt zwiększających podstawę opodatkowania, zastosowanie znajdzie kurs danej waluty ogłoszony przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień, w którym zaistniała przyczyna zwiększenia podstawy opodatkowania. Jednocześnie, jeśli korekta zostanie wystawiona przed powstaniem obowiązku podatkowego, to właściwy będzie kurs uwzględniony w korygowanej fakturze, a więc kurs zastosowany w fakturze wystawianej przed powstaniem obowiązku podatkowego. Odrębne zasady przeliczania kursów dla faktur korygujących przewidziano również dla zbiorczych faktur korygujących z tytułu opustu lub obniżki ceny.

Sankcje VAT

Jak jest

Dodatkowe zobowiązanie w VAT nakładane jest na podatników w przypadku złożenia korekty po zakończeniu kontroli oraz kontroli celno-skarbowej i wynosi odpowiednio 20% oraz 15%.

Jak ma być

Stawka 20% ma zostać obniżona do 10%, a 15% – do 5%. Pakiet SLIM VAT 3 przewiduje także rozwiązanie polegające na wyłączeniu stosowania sankcji, gdy okoliczności będą wskazywać na działanie podatnika z należytą starannością, jakiej można byłoby od niego oczekiwać w danej sytuacji. Do tego dochodzi warunek, że nieprawidłowość nie będzie skutkować uszczupleniem należności z tytułu podatku. Wskazane warunki powinny być spełnione łącznie.

Faktury zaliczkowe

Jak jest

Podatnicy mierzą się z obowiązkiem dokumentowania fakturą otrzymanych zaliczek w ramach tzw. faktury zaliczkowej.

Jak ma być

Podatnikom uzyskującym zaliczki zostanie odjęty obowiązek wystawiania faktur zaliczkowych, o ile całość lub część zapłaty otrzymają w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym powstał obowiązek podatkowy dla dostawy towaru lub świadczenia usługi. Faktura rozliczająca transakcję powinna jednak zawierać również datę otrzymania zaliczki, jeśli taka data zostanie określona i będzie różnić się od daty wystawienia faktury.

Proporcjonalne odliczenie VAT

Jak jest

Aktualnie, jeżeli proporcja odliczenia u danego podatnika przekroczyła 98% oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, która wynika z zastosowania tej proporcji, w skali roku jest mniejsza niż 500 zł, to podatnik może uznać, że proporcja wynosi 100%.

Ponadto, odliczenie VAT przez podatników stosujących proporcję odliczenia jest w danym roku dokonywane na podstawie tzw. proporcji wstępnej. Po zakończeniu roku podatnik jest zobligowany do wyliczenia proporcji ostatecznej.

Jak ma być

Postuluje się podwyższenie progu z 500 zł do 10.000 zł. W związku z tym zmienią się też zasady korekty proporcji po zakończeniu roku. Podatnicy mają uzyskać możliwość rezygnacji z dokonania korekty, jeżeli różnica nie przekroczy 2 punktów procentowych. Wystąpi jednak przy tym dodatkowy warunek, polegający na tym, że kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu nie będzie przekraczała 10.000 zł, gdy wskaźnik proporcji ostatecznej będzie niższy niż wskaźnik proporcji wstępnej.

Zwolnienie z VAT usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi

Jak jest

Obecnie zwolnieniu z VAT podlegają usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi z siedzibą w Polsce.

Jak ma być

Zwolnienie z VAT znajdzie zastosowanie również do usług zarządzania funduszami z siedzibą w innych państwach Unii Europejskiej.

Zwolnienie z VAT importu towarów dla potrzeb przedstawicielstw dyplomatycznych

Jak jest

Ustawa przewiduje zwolnienie dla importu towarów przeznaczonych do użytku obcych przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych, misji specjalnych oraz niektórych pracowników tych placówek. Zwolnienie znajduje zastosowanie, jeśli towary te nie są odstępowane na rzecz innych niż wskazane w ustawie osób przez okres 3 lat.

Jak ma być

SLIM VAT 3 ma wprowadzić regulację pozwalającą na odstąpienie samochodów osobowych i innych pojazdów przed tym terminem w przypadku, gdy niezachowanie terminu jest uzasadnione okolicznościami związanymi z ważnym interesem służby, dotyczącymi przesiedlenia tej osoby w celu podjęcia pracy w innym państwie. Dodatkowo, osoba ta powinna przebywać na terytorium Polski nie krócej niż 2 lata.

Raporty fiskalne

Jak jest

Podatników stosujących kasy fiskalne wiąże m.in. obowiązek dokonywania wydruku dokumentów wystawianych przez kasę (np. raportów fiskalnych).

Jak ma być

Zmiany w tym zakresie sprowadzają się do zniesienia obowiązku drukowania raportów fiskalnych w przypadku stosowania kasy online, w tym kasy wirtualnej.

Odpowiedzialność solidarna faktora

Jak jest

Decyzja o zamianie faktora niesie za sobą potrzebę uwolnienia się od odpowiedzialności solidarnej dotychczasowego faktora w ramach kłopotliwej procedury. Polega ona na przelewaniu kwoty VAT na rachunek VAT dostawcy, a następnie przekazywaniu tej kwoty na rachunek VAT nowego faktora. Konieczność ta stanowi efekt stosowania mechanizmu podzielonej płatności.

Jak ma być

Dotychczasowy faktor zostanie wyposażony w możliwość zrealizowania przelewu kwoty VAT bezpośrednio na rachunek VAT nowego faktora, z pominięciem przelewu na rzecz dostawcy.

Transakcje łańcuchowe

Jak jest

Brak doprecyzowania przepisów dotyczących transakcji łańcuchowych, które wskazywałyby, że dostawy objęte reżimem tzw. uznanego dostawcy są wyłączone z ogólnych zasad przewidzianych dla transakcji łańcuchowych. Przykładem takiej transakcji jest wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość dokonywana na rzecz nabywcy w Polsce i realizowana przez podmiot spoza Unii Europejskiej za pośrednictwem operatora interfejsu elektronicznego ułatwiającego tę dostawę.

Jak ma być

Przepisy ulegną uściśleniu, że do transakcji tego rodzaju zastosować należy regulacje natury szczególnej.

Procedura OSS i IOSS

Jak jest

W przypadku podatników, którzy stosowali specjalną procedurę rozliczania podatku VAT tego typu, może pojawić się konieczność złożenia korekty deklaracji, wobec której nie przewidziano odpowiedniej procedury.

Jak ma być

Planuje się uregulowanie materii w postaci korekt deklaracji poprzez wskazanie, że powinny być one składane poza systemem OSS i IOSS, tj. w Polsce jako państwie członkowskim konsumpcji.

Grupa VAT

Jak jest

Wraz z utworzeniem grupy VAT, pojedynczy członkowie grupy tracą status podatnika, a podatnikiem staje się cała grupa. Wówczas to jeden z członków grupy VAT pełni funkcję przedstawiciela, który dokonuje zapłaty VAT do urzędu skarbowego. Chwilowo brak regulacji pozwalających na dokonanie przelewu środków z rachunków VAT poszczególnych członków grupy na rachunek VAT jej przedstawiciela.

Jak ma być

Wobec wejścia w życie przepisów o grupie VAT, dla podmiotów funkcjonujących w grupach VAT zapowiadane jest wprowadzenie możliwości przelewu środków z rachunków VAT poszczególnych członków grupy na rachunek VAT przedstawiciela grupy VAT.

Wiążące informacje stawkowe

Jak jest

Jeśli podatnicy chcą uzyskać wiążącą informację stawkową (WIS), zwracają się z wnioskiem do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Za wiążące informacje akcyzowe (WIA) odpowiedzialny jest natomiast Dyrektor Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu. Po WIT należy skierować się zaś do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie.

Jak ma być

Nowe zmiany w VAT mają na celu zintegrowanie organu wydającego WIS, WIA oraz WIT. Będzie nim Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Przewidywane jest także doprecyzowanie zasad wydawania, uchylania i zmiany WIS oraz WIA.

Pakiet SLIM VAT 3 oznacza kolejną już w tym roku drastyczną zmianę przepisów obowiązujących w ramach polskiego systemu podatkowego. Zgodnie z założeniami, zakładane zmiany mają w większości wejść w życie w ostatnim kwartale 2022 r. Czas pokaże, które z proponowanych zmian ulegną jeszcze modyfikacjom, a które z nich nie ujrzą światła dziennego.

Żródło:

Projekt propozycji i kierunków zmian do ustawy o VAT w ramach tzw. pakietu SLIM VAT 3. 

Autor artykułu

Gabriel Jędrol
Prawnik
e-mail: g.jedrol@siw.pl | tel. +48 889 225 299

Specjalista w zakresie prawa podatkowego, zainteresowany również prawem gospodarczym i handlowym.

Dowiedz się więcej