Ze względu na konieczność implementacji unijnych dyrektyw dotyczących transgranicznego przekształcania, łączenia i podziału spółek oraz stosowania narzędzi i procesów cyfrowych w prawie spółek, Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło projekt zmian, których wdrożenie sprawi, że reorganizacje transgraniczne staną się bardziej przystępne.

Mniejsza niepewność prawna

Nowe przepisy powinny zmniejszyć niepewność prawną po stronie przedsiębiorców oraz organów, gdy reorganizacja będzie angażować co najmniej dwa państwa członkowskie.

Dotychczasowy brak wspólnych ram prawnych dla państw członkowskich w związku z transgranicznymi przekształceniami i podziałami powodował, że niektóre państwa nie regulowały tego typu operacji. Alternatywnie wprowadzały własne, niejednokrotnie wykluczające się regulacje.

Połączenia transgraniczne spółek kapitałowych to instytucja regulowana w Kodeksie spółek handlowych już od 2008 roku. Zostanie natomiast m.in. doprecyzowana o wskazanie przepisów kraju, które powinny być stosowane do czasu uzyskania zaświadczenia o zgodności połączenia transgranicznego.

Od 2023 roku będą jej towarzyszyć regulacje dotyczące przekształcenia transgranicznego polskiej spółki kapitałowej lub spółki komandytowo-akcyjnej w spółkę zagraniczną oraz podziału transgranicznego polskiej spółki kapitałowej lub spółki komandytowo-akcyjnej na spółki zagraniczne.

Środki ochrony

Projekt ustawy przewiduje przy tym bardziej szczegółowe rozwiązania ochronne dla wierzycieli (w tym wierzycieli publicznych), wspólników mniejszościowych oraz pracowników.

Wierzyciele będą mogli m.in. złożyć wniosek do sądu o ustanowienie odpowiednich zabezpieczeń swoich roszczeń powstałych w wyniku przekształcenia. Przy podziale obowiązywać będzie zasada odpowiedzialności solidarnej, jeśli roszczenia wierzycieli spółki podlegającej podziałowi nie zostaną zaspokojone przez spółkę, której przydzielono zobowiązanie (dług).

W stosunku do wspólników mniejszościowych umieszczone w projekcie środki ochronne w szczególności mają za zadanie zapewnić im możliwość składania uwag do planu danej operacji transgranicznej oraz zaznajomienia się ze skutkami danej operacji transgranicznej dla tych wspólników.

Pracownikom zaś będą zagwarantowane prawa w zakresie dostępu do informacji o skutkach danej operacji transgranicznej dla tychże pracowników oraz wypowiedzenia się na jej temat.

Cyfrowe usprawnienia

Procesy reorganizacyjne mają również zostać usprawnione za pomocą systemu integracji rejestrów oraz innych narzędzi cyfrowych.

Dzięki systemowi integracji rejestrów będzie można udostępniać plan danej operacji transgranicznej oraz zawiadamiać o możliwości składania do niej uwag za jego pośrednictwem.

Oprócz systemu integracji rejestrów podatnicy uzyskają sposobność wykonywania niektórych czynności w trybie online przy użyciu innych narzędzi, aby uniknąć konieczności osobistego stawiennictwa przed właściwym organem.

Modyfikacje w reorganizacjach krajowych, w tym nowość w postaci podziału przez wyodrębnienie

Projekt przewiduje ponadto zmiany w krajowych procedurach dotyczących reorganizacji spółek, które zmierzają do zwiększenia możliwości reorganizacyjnych spółek polskich. Tym samym konkurencyjność polskich podmiotów na jednolitym rynku wzrośnie.

Analogiczne do transgranicznych rozwiązania, tj. łączenia uproszczone oraz nowy typ podziału, czyli podział przez wyodrębnienie, znajdą zastosowanie dla polskich podmiotów. W przeciwieństwie do podziału przez wydzielenie, w przypadku podziału przez wyodrębnienie wspólnicy spółki dzielonej nie będą wchodzić w rolę wspólników spółki przejmującej. Instytucja podziału przez wyodrębnienie może jednocześnie sprawić, że aporty działalności stracą na atrakcyjności.

Ponadto, spółka komandytowo–akcyjna jako spółka osobowa otrzyma zdolność łączeniową oraz podziałową zarówno na polu reorganizacji krajowych, jak i zagranicznych.

Oczekiwania wobec zmian

Omawiany projekt znajduje się aktualnie w fazie opiniowania. Należy spodziewać się, że część zmian wejdzie w życie w styczniu 2023 roku, a pozostałe w sierpniu tego samego roku. Jako kancelaria pomagająca w zakresie procesów reorganizacyjnych żywo wyczekujemy zapowiadanych rozwiązań, które powinny sprawić, że reorganizacje – a w większym stopniu reorganizacje transgraniczne – zyskają na popularności.

Autor artykułu

Gabriel Jędrol
Prawnik
e-mail: g.jedrol@siw.pl | tel. +48 889 225 299

Specjalista w zakresie prawa podatkowego, zainteresowany również prawem gospodarczym i handlowym.

Dowiedz się więcej